Thước quang máy tiện là một hệ thống đo lường điện tử hiện đại, được lắp đặt phổ biến trên các máy công cụ như máy tiện và máy phay. Nó giúp hiển thị chính xác vị trí và chuyển động của các trục một cách trực quan bằng số hóa. DRO đã nâng cao đáng kể độ chính xác và hiệu quả của máy tiện cơ khí (thủ công), biến chúng thành những công cụ mạnh mẽ và dễ sử dụng hơn.
Nội dung bài viết
Thước quang máy tiện là gì?
Thước quang máy tiện (Digital Readout – DRO) là một hệ thống đo lường điện tử gắn trên máy công cụ, có nhiệm vụ đọc tín hiệu từ các cảm biến vị trí (thước tuyến tính) và hiển thị vị trí hiện tại của các trục (X, Z, Y) trên màn hình kỹ thuật số.
Vai trò của DRO là cực kỳ quan trọng, nó không chỉ giúp đạt được độ chính xác cao hơn nhiều so với du xích hay vòng chia độ truyền thống. Mà còn tăng hiệu quả bằng cách cung cấp thông tin trực quan, nhanh chóng, giảm sai sót do đọc số.
Điều này giúp tối ưu hóa thời gian gia công, cải thiện chất lượng chi tiết và làm cho việc vận hành máy trở nên dễ dàng hơn. Sự phát triển của thước quang là một bước tiến lớn từ các hệ thống đo lường cơ khí truyền thống như du xích sang các phương pháp điện tử hiện đại.
>>> Xem thêm máy tiện hiện đại:
- Máy Tiện Đứng CNC VT320 – VT400 – VT600
- Máy Tiện Phay CNC TMC40V, TMC400Y
- Máy Tiện Ngang CNC Cỡ Lớn ATB300E, ATB500, ATB600E
- Máy Tiện Mini CNC SUPER SP28
So sánh thước quang với du xích máy tiện
Du xích và thước quang là 2 công cụ đo lường vị trí phổ biến trên máy tiện cơ, mỗi loại có những ưu điểm và hạn chế riêng. Sự khác biệt cơ bản nằm ở nguyên lý hoạt động, độ chính xác, cách đọc và trải nghiệm người dùng.
Tiêu chí so sánh | Du xích máy tiện |
Thước quang máy tiện
|
Nguyên lý | Cơ khí, đọc vạch trùng khớp |
Điện tử, cảm biến quang/từ tính
|
Độ chính xác | Tương đối (0.02 – 0.1 mm) |
Rất cao (0.005 – 0.001 mm)
|
Cách đọc | Thủ công, cần mắt tốt, dễ sai sót |
Kỹ thuật số, trực quan, ít sai sót
|
Tốc độ đọc | Chậm hơn |
Nhanh hơn nhiều
|
Chức năng | Chỉ hiển thị vị trí |
Nhiều chức năng (0, mm/inch, R/D, bộ nhớ…)
|
Ảnh hưởng độ rơ | Bị ảnh hưởng trực tiếp (cần bù thủ công) |
Không bị ảnh hưởng (đo vị trí thực của bàn máy)
|
Chi phí | Thấp | Cao hơn |
Lắp đặt | Có sẵn/Đơn giản |
Cần lắp đặt cẩn thận, có vỏ bảo vệ
|
Nguồn điện | Không cần | Cần nguồn điện |
Kết luận:
– Du xích máy tiện vẫn là một công cụ đáng tin cậy và kinh tế cho các ứng dụng không yêu cầu độ chính xác quá cao hoặc trong môi trường làm việc khắc nghiệt.
– Thước quang máy tiện (DRO) là sự nâng cấp đáng giá, đặc biệt cho các công việc đòi hỏi độ chính xác cao, tăng năng suất và giảm thiểu sai sót của người vận hành.
Cấu tạo của thước quang máy tiện
Một hệ thống thước quang máy tiện bao gồm 3 thành phần chính:
1. Thước tuyến tính (Linear Scale / Encoder Scale): Đây là thành phần đo lường chính.
– Được gắn cố định dọc theo từng trục di chuyển của máy (trên thân máy cho trục Z, trên bàn trượt dọc cho trục X).
– Thước tuyến tính là một thanh đo có vạch chia rất nhỏ hoặc một dải cảm biến.
+ Chức năng đo chính xác chuyển động tịnh tiến của bàn máy hoặc bàn xe dao.
2. Đầu đọc (Read Head / Sensor Head): Được gắn trên bộ phận di động của máy (trên bàn xe dao).
– Đầu đọc trượt dọc theo thước tuyến tính.
– Nhiệm vụ của nó là đọc tín hiệu từ thước tuyến tính (đọc các vạch quang học hoặc sự thay đổi từ trường) và chuyển đổi chúng thành tín hiệu điện tử.
3. Bộ hiển thị (Digital Readout Display Unit / DRO Console):
– Bộ hiển thị nhận tín hiệu từ các đầu đọc, xử lý dữ liệu và hiển thị vị trí hiện tại của từng trục.
– Bộ hiển thị thường tích hợp nhiều chức năng bổ trợ như: thiết lập điểm 0 (zero set), chuyển đổi đơn vị (mm/inch), bộ nhớ điểm (preset points), tính toán đơn giản (khoảng cách giữa các lỗ) và thậm chí có thể bù sai số vít me.
Nguyên lý hoạt động của thước quang máy tiện
Nguyên lý hoạt động của thước quang máy tiện dựa trên việc chuyển đổi chuyển động cơ học thành tín hiệu điện tử để hiển thị:
– Khi người vận hành di chuyển bàn xe dao, đầu đọc sẽ trượt dọc theo thước tuyến tính.
+ Sự di chuyển này tạo ra một chuỗi các xung tín hiệu điện từ đầu đọc, tương ứng với khoảng cách di chuyển.
– Bộ hiển thị nhận các xung tín hiệu này từ đầu đọc.
+ Bộ xử lý bên trong DRO sẽ đếm và giải mã các xung này để xác định vị trí chính xác của trục.
+ Vị trí được tính toán sẽ liên tục hiển thị và cập nhật trên màn hình kỹ thuật số.
+ Cung cấp thông tin vị trí thời gian thực cho người vận hành.
– Đối với trục X trên máy tiện, DRO thường có chế độ “Radius/Diameter”.
+ Khi kích hoạt, DRO sẽ tự động nhân đôi giá trị di chuyển của trục X để hiển thị trực tiếp sự thay đổi của đường kính chi tiết.
+ Điều này giúp người thợ dễ dàng đọc và kiểm soát kích thước đường kính hơn nhiều.
Ưu điểm và hạn chế của thước quang máy tiện
Thước quang máy tiện mang lại nhiều lợi ích đáng kể nhưng cũng có một số hạn chế:
1. Ưu điểm:
– Độ chính xác vượt trội so với du xích hay vòng chia độ truyền thống.
– Đọc số nhanh, hiển thị rõ ràng trên màn hình, dễ đọc.
– Không cần tính toán hay tìm vạch trùng khớp, giúp tăng tốc độ làm việc.
– Giảm thời gian đo và định vị, từ đó tăng tốc độ thiết lập và gia công.
– Độ chính xác cao hơn giúp giảm lỗi gia công và tỷ lệ chi tiết bị loại bỏ.
– Người mới học có thể nhanh chóng làm quen và đạt được độ chính xác nhất định.
– Một số DRO có thể bù sai số tích lũy của vít me cũ hoặc sai số lắp đặt, cải thiện độ chính xác tổng thể.
2. Hạn chế:
– Chi phí đầu tư cao hơn so với việc không có DRO.
– Cần lắp đặt cẩn thận và chính xác để đảm bảo độ tin cậy của phép đo.
– DRO chỉ là thiết bị đo và hiển thị, nó không tự điều khiển máy gia công như hệ thống tiện CNC.
– Thước quang dễ bị ảnh hưởng bởi bụi bẩn, phoi và dung dịch làm mát nếu không được bảo vệ đúng cách.
Cách bảo quản thước quang máy tiện
Để đảm bảo thước quang máy tiện hoạt động chính xác và bền bỉ, việc bảo quản và bảo dưỡng là rất quan trọng:
– Vệ sinh định kỳ, luôn giữ sạch sẽ bề mặt thước tuyến tính và đầu đọc, loại bỏ phoi, bụi bẩn, dung dịch làm mát.
– Lắp đặt các vỏ bảo vệ (covers/guards) cho thước tuyến tính để chống phoi, bụi và dung dịch làm mát bắn vào.
– Đảm bảo hộp hiển thị DRO không bị va đập hoặc tiếp xúc trực tiếp với nước.
– Định kỳ kiểm tra các dây cáp nối giữa đầu đọc và bộ hiển thị xem có bị lỏng, đứt hay không.
– Theo thời gian sử dụng hoặc sau khi máy bị va chạm, có thể cần kiểm tra và hiệu chuẩn lại thước quang để đảm bảo độ chính xác của nó.
Ứng dụng của thước quang máy tiện
Thước quang máy tiện có nhiều ứng dụng thực tế, đặc biệt là trong việc nâng cấp các máy công cụ hiện có:
– Nâng cấp máy tiện cơ (thủ công), nâng cao đáng kể khả năng gia công chính xác mà không cần đầu tư một máy CNC hoàn chỉnh.
– Sản xuất chi tiết đơn chiếc/số lượng nhỏ.
– Giúp đạt độ chính xác cao cho các chi tiết làm mẫu, sửa chữa hoặc sản xuất số lượng ít, nơi tính linh hoạt thủ công vẫn được ưu tiên.
– Là công cụ hữu ích trong đào tạo, giúp học viên dễ dàng hiểu và thực hành việc kiểm soát vị trí chính xác hơn.
Thước quang máy tiện có khả năng hiển thị vị trí số hóa chính xác, đã trở thành một công cụ nâng cấp không thể thiếu cho các máy tiện cơ khí truyền thống. Việc đầu tư và trang bị thước quang không chỉ giúp nâng cao năng suất, giảm thiểu sai sót, mà còn biến máy tiện thủ công thành một thiết bị mạnh mẽ hơn, đáp ứng tốt hơn các yêu cầu gia công hiện đại.
Hãy liên hệ ngay tới VNTECH để được tư vấn chi tiết về giải pháp cấp phôi tự động khi gia công cơ khí chính xác.
VNTECH - Đơn vị cung cấp máy móc gia công cơ khí chính hãng, uy tín, đa dạng về chủng loại, đáp ứng mọi nhu cầu sản xuất. Để được tư vấn chi tiết và nhận báo giá tốt nhất, quý khách vui lòng liên hệ theo thông tin bên dưới.
________________
THÔNG TIN LIÊN HỆ
- Địa chỉ văn phòng:
- Địa chỉ Hà Nội: NO-05A23 Khu TĐC Giang Biên, Ngõ 1 Nguyễn Khắc Viện, Giang Biên, Long Biên, Hà Nội
- Chi Nhánh Đà Nẵng: Lô 11, Khu A4, Nguyễn Sinh Sắc, Hoà Minh, Liên Chiểu, Đà Nẵng
- Chi Nhánh HCM: 43 Đường N2, KP Thống Nhất, Dĩ An, Bình Dương
- SĐT: 0984.537.333
- Email: sale@vntechcnc.vn
- Facebook: https://www.facebook.com/vntechcnc
- Website: https://thietbivntech.vn