Trong thế giới gia công kim loại, máy tiện cụt và máy tiện CNC đại diện cho 2 hướng tiếp cận khác nhau nhưng đều nhằm mục đích tối ưu hóa quá trình sản xuất các chi tiết tròn xoay. Trong khi máy tiện cụt nổi bật với khả năng xử lý các phôi có đường kính lớn một cách linh hoạt, thì máy tiện CNC lại dẫn đầu về độ chính xác, tốc độ và khả năng tự động hóa cho việc gia công hàng loạt các chi tiết phức tạp.
Trong bài viết này, VNTECH sẽ chỉ ra những ưu điểm của máy tiện cụt và so sánh nó với máy tiện CNC hiện đại ngày nay.
Nội dung bài viết
Máy tiện cụt là gì?
Máy tiện cụt (Gap Bed Lathe/Break Bed Lathe) là một máy tiện ngang có cấu tạo đặc biệt: một đoạn băng máy gần hộp trục chính có thể tháo rời. Mục đích của việc này là tạo ra một khoảng trống lớn hơn so với chiều cao thân máy, cho phép gá đặt và gia công các chi tiết có đường kính lớn hơn nhiều so với đường kính văng thông thường của máy.
Nhờ thiết kế độc đáo này, máy tiện cụt mang lại sự linh hoạt, cho phép một máy duy nhất có thể xử lý cả các chi tiết tiêu chuẩn và các chi tiết có đường kính ngoại cỡ. Đặc biệt hữu ích khi không có nhu cầu đầu tư vào máy tiện đứng chuyên dụng và đắt tiền.
So sánh máy tiện cụt với máy tiện CNC
Máy tiện cụt và máy tiện CNC mặc dù cả 2 đều dùng để gia công chi tiết tròn xoay, nhưng chúng có những điểm khác biệt căn bản về nguyên lý điều khiển, khả năng và ứng dụng.
– Máy tiện cụt: Là một loại máy tiện cơ khí truyền thống, được thiết kế đặc biệt với một khoảng trống có thể tháo rời trên băng máy.
+ Cho phép máy gia công các chi tiết có đường kính lớn hơn nhiều so với khả năng văng thông thường.
+ Máy vận hành chủ yếu bằng thủ công.
– Máy tiện CNC: Là máy tiện được điều khiển hoàn toàn tự động bằng máy tính thông qua các chương trình lập trình sẵn (G-code và M-code).
+ Nó có thể là máy tiện ngang hoặc đứng.
+ Có thể có từ 2 trục đến 5 trục trở lên.
Đặc điểm | Máy tiện cụt | Máy tiện CNC |
Phương thức điều khiển | Thủ công | Tự động bằng máy tính |
Khả năng gia công đường kính lớn | Rất tốt | Phụ thuộc vào loại máy:
– Máy tiện ngang CNC: Giới hạn bởi đường kính văng tiêu chuẩn. – Máy tiện đứng CNC: Chuyên gia công chi tiết đường kính lớn. – Máy tiện CNC công suất lớn: Có thể gia công chi tiết đường kính lớn. |
Độ chính xác và độ đồng nhất | Trung bình – Thấp | – Đạt độ chính xác rất cao (micromet)
– Độ lặp lại tuyệt đối giữa các sản phẩm |
Khả năng gia công chi tiết phức tạp | Chủ yếu gia công các hình dạng tròn xoay cơ bản (trụ, côn, ren).
Khó hoặc không thể gia công các chi tiết có lỗ lệch tâm, rãnh phay, hoặc các bề mặt tự do phức tạp. |
Các máy CNC đa trục (3, 4, 5 trục trở lên) có thể tạo ra các hình dạng cực kỳ phức tạp, các bề mặt cong 3D, lỗ nghiêng.
– Kết hợp cả tiện và phay/khoan chỉ trong một lần gá đặt.
|
Năng suất | Tốc độ gia công chậm, thời gian thiết lập và thao tác thủ công lâu, không phù hợp cho sản xuất hàng loạt. | – Tốc độ cắt gọt nhanh, thay dao tự động, hoạt động liên tục 24/7 với hệ thống cấp phôi tự động.
>>> Xem thêm: Máy tiện cấp phôi tự động |
Chi phí đầu tư | Giá thành máy rẻ hơn đáng kể. | Giá thành máy cao do công nghệ phức tạp. |
Chi phí vận hành | – Đòi hỏi người thợ tay nghề cao.
– Chi phí lao động trên mỗi sản phẩm có thể cao khi yêu cầu độ chính xác. – Bảo trì đơn giản. |
– Đòi hỏi người vận hành/lập trình có kiến thức CNC.
– Chi phí lao động trên mỗi sản phẩm thấp. – Bảo trì phức tạp hơn. |
Tính linh hoạt | Linh hoạt cao trong việc thay đổi nhanh chóng giữa các công việc đơn lẻ, không cần lập trình lại. | Linh hoạt cao trong việc thay đổi chương trình để sản xuất các loại chi tiết khác nhau, nhưng cần thời gian lập trình. |
Mức độ tự động hóa | Chỉ có thể tự động chạy dao cơ khí. | Rất cao: Tự động thay dao, tự động cấp phôi, kiểm tra, tích hợp vào hệ thống sản xuất thông minh. |
Ứng dụng tiêu biểu | Sản xuất đơn chiếc/số lượng nhỏ các chi tiết đường kính lớn (bánh đà, puly, mặt bích), sửa chữa, bảo trì, đào tạo nghề. | Sản xuất hàng loạt, gia công chi tiết phức tạp, đòi hỏi độ chính xác cao trong các ngành: ô tô, hàng không vũ trụ, y tế, điện tử. |
Kết luận:
– Máy tiện cụt là một giải pháp kinh tế và thực dụng cho các xưởng cần khả năng gia công các chi tiết có đường kính lớn. Đặc biệt là khi ngân sách hạn chế.
– Máy tiện CNC là lựa chọn vượt trội cho sản xuất hiện đại, nơi yêu cầu về năng suất cao, độ chính xác tuyệt đối, tính đồng nhất và khả năng gia công các chi tiết siêu phức tạp lên hàng đầu.
>>> Xem thêm máy tiện CNC:
- Máy Tiện Đứng CNC VT320 – VT400 – VT600
- Máy Tiện Phay CNC TMC40V, TMC400Y
- Máy Tiện Ngang CNC Cỡ Lớn ATB300E, ATB500, ATB600E
- Máy Phay Tiện CNC SL450-MT, SL580-MT
Cấu tạo đặc trưng của máy tiện cụt
Cấu tạo cơ bản của máy tiện cụt tương tự như máy tiện vạn năng, nhưng có một điểm khác biệt cốt lõi:
1/ Thân máy với khoảng trống: Đây là đặc điểm nhận dạng chính.
– Phần băng máy gần hộp trục chính được thiết kế đặc biệt để có thể tháo rời một đoạn.
– Khi phần này được tháo ra, nó tạo thành một khoảng trống lớn hơn hẳn so với chiều cao của băng máy.
– Cho phép các chi tiết có đường kính rất lớn có thể văng qua mà không bị cản trở.
2/ Hộp trục chính (Headstock): Chứa trục chính và hộp số điều chỉnh tốc độ quay phôi.
3/ Hộp chạy dao (Feed Gearbox): Điều khiển tốc độ và hướng chạy dao.
4/ Bàn xe dao máy tiện (Carriage): Bao gồm bàn trượt dọc, bàn trượt ngang, bàn trượt trên và ụ dao.
5/ Ụ động (Tailstock): Để chống tâm phôi dài hoặc gá dụng cụ khoan/doa.
6/ Trục vít me chính (Leadscrew) và Trục chạy dao (Feed Rod): Dẫn động bàn xe dao cho tiện ren hoặc chạy dao tự động.
Nguyên lý hoạt động của máy tiện cụt
Máy tiện cụt có 2 chế độ hoạt động chính, tùy thuộc vào việc phần băng cụt có được lắp hay không:
1. Hoạt động bình thường: Khi phần băng cụt được lắp đặt vào vị trí, máy hoạt động như một máy tiện ngang vạn năng thông thường.
– Gia công các chi tiết trong phạm vi đường kính văng tiêu chuẩn của nó.
2. Hoạt động khi phần băng cụt bị tháo:
– Khi cần gia công chi tiết có đường kính lớn vượt quá khả năng thông thường, người vận hành sẽ tháo rời phần băng cụt.
– Sau đó, chi tiết có đường kính lớn được gá đặt vào mâm cặp.
+ Đường kính lớn của chi tiết giờ đây có thể văng qua khoảng trống đã tạo ra.
– Trong chế độ này, máy thường chỉ gia công được các bề mặt cần thiết (thường là mặt đầu hoặc một đoạn ngắn của chi tiết gần mâm cặp).
Ưu điểm và hạn chế của máy tiện cụt
1. Ưu điểm:
– Gia công chi tiết đường kính lớn mà không cần đầu tư máy chuyên dụng đắt tiền.
– Vừa là máy tiện vạn năng có khả năng gia công đa dạng, vừa có thể gia công các chi tiết ngoại cỡ.
– Tiết kiệm không gian nhà xưởng và chi phí đầu tư ban đầu.
– Đường kính văng lớn, cho phép gia công các chi tiết có đường kính lớn hơn nhiều so với kích thước tổng thể của máy.
– Có thể nhanh chóng chuyển đổi giữa chức năng máy tiện vạn năng tiêu chuẩn và máy chuyên cho chi tiết đường kính lớn.
– Là một giải pháp kinh tế hơn đáng kể so với việc phải mua một máy tiện lớn chuyên dụng (ví dụ: máy tiện đứng hoặc máy tiện nặng) chỉ để gia công vài chi tiết đường kính lớn.
2. Hạn chế:
– Hạn chế chiều dài gia công trong một đoạn ngắn gần mâm cặp.
– Việc tháo rời một phần băng máy có thể làm giảm một chút độ cứng vững tổng thể của máy.
– Quá trình tháo lắp phần băng cụt đòi hỏi thời gian và công sức của người vận hành.
– Do độ cứng vững có thể giảm, máy không lý tưởng cho các nguyên công cắt gọt quá nặng khi sử dụng khoảng trống.
Ứng dụng của máy tiện cụt
Máy tiện cụt thường được tìm thấy trong các môi trường mà tính linh hoạt và khả năng xử lý đa dạng kích thước chi tiết là quan trọng:
– Chế tạo và sửa chữa:
+ Gia công các chi tiết có đường kính lớn như bánh đà, puly, bánh răng lớn, mặt bích.
+ Sửa chữa các chi tiết máy lớn cần tiện mặt đầu hoặc tiện một đoạn ngắn.
– Các xưởng bảo trì, sửa chữa thường xuyên cần gia công các chi tiết máy có kích thước đa dạng.
– Khi không có nhu cầu đầu tư máy tiện đứng chuyên dụng đắt tiền hoặc máy CNC lớn.
Hãy liên hệ ngay tới VNTECH để được tư vấn chi tiết cũng như cung cấp giải pháp tiện CNC tự động phù hợp nhất với doanh nghiệp của bạn.
VNTECH - Đơn vị cung cấp máy móc gia công cơ khí chính hãng, uy tín, đa dạng về chủng loại, đáp ứng mọi nhu cầu sản xuất. Để được tư vấn chi tiết và nhận báo giá tốt nhất, quý khách vui lòng liên hệ theo thông tin bên dưới.
________________
THÔNG TIN LIÊN HỆ
- Địa chỉ văn phòng:
- Địa chỉ Hà Nội: NO-05A23 Khu TĐC Giang Biên, Ngõ 1 Nguyễn Khắc Viện, Phường Việt Hưng, Hà Nội
- Chi Nhánh Đà Nẵng: Lô 11, Khu A4, Nguyễn Sinh Sắc, Hoà Minh, Liên Chiểu, Đà Nẵng
- Chi Nhánh HCM: 43 Đường N2, KP Thống Nhất, Dĩ An, Bình Dương
- SĐT: 0984.537.333
- Email: sale@vntechcnc.vn
- Facebook: https://www.facebook.com/vntechcnc
- Website: https://thietbivntech.vn